Weissenhof-Siedlung tại Stuttgart, Đức, là một trong những công trình kiến trúc kinh điển của thế kỷ 20, nơi mà những nguyên lý kiến trúc tiên tiến của Le Corbusier được hiện thực hóa. Hoàn thành vào năm 1927, Nhà 14 và 15 là một phần quan trọng trong triển lãm Die Wohnung, giới thiệu phong cách kiến trúc hiện đại và Phong cách Quốc tế. Những thiết kế đột phá này không chỉ phản ánh tầm nhìn của Le Corbusier mà còn định hình nền tảng cho các công trình hiện đại sau này, góp phần vào sự phát triển mạnh mẽ của kiến trúc thế giới.

Thông tin dự án:

Địa chỉ: Stuttgart, đức

Năm hoàn thành: 1927

Nằm trong số 21 ngôi nhà được triển lãm Die Wohnung giới thiệu vào năm 1927 ở Stuttgart, Đức, Nhà 14 và 15 là một công trình thể nghiệm quan trọng của KTS Le Corbusier; những ngôi nhà này đã góp phần định hình quan điểm kiến trúc của vị KTS tài hoa này mà ngày nay chúng ta biết đến với tên gọi phong cách kiến trúc hiện đại.

Thông tin công trình:

Công trình Nhà 14 và 15 tại Stuttgart, Đức, do kiến trúc sư Le Corbusier thiết kế theo Phong cách Quốc tế, thực sự là một cột mốc quan trọng trong hành trình phát triển kiến trúc của ông. Những đặc điểm độc đáo này đã tạo nên một cuộc cách mạng cho kiến trúc thế kỷ 20. Sau Thế chiến thứ nhất, bối cảnh kinh tế không cho phép những thiết kế xa hoa, vì vậy Deutscher Werkbund đã mời các kiến trúc sư hàng đầu như Walter Gropius và Le Corbusier để giới thiệu một phong cách hiện đại mới. Việc hoàn thành Weissenhof Estate đánh dấu sự ra đời của triển lãm Die Wohnung năm 1927, nơi mà các nhà bảo trợ có thể trải nghiệm tầm nhìn xã hội mới thông qua những giải pháp tiết kiệm chi phí và cải thiện điều kiện sống. Ludwig Mies van der Rohe nhận thấy rằng triển lãm sẽ thiếu đi tính thuyết phục nếu không có sự góp mặt của Le Corbusier – người đã gây ảnh hưởng lớn nhờ vào những bài viết đầy ý tưởng trong “Vers une Architecture” và L’Esprit Nouveau. Ngày 05/10/1926, Mies van der Rohe đã mời Le Corbusier cùng Pierre Jeanneret thiết kế hai khu nhà riêng biệt dành cho gia đình trung lưu trí thức; chính Mies cũng đóng góp bốn thiết kế nhà cho sự kiện này.

Le Corbusier và Pierre Jeanneret cùng các kiến trúc sư liên quan được cung cấp hướng dẫn chiến lược về vị trí, kích thước, ngân sách và tổ chức cho mỗi căn nhà; trong khi đó, các kiến trúc sư ở Pháp bận rộn với dự án Hội Quốc Liên nên ít có thời gian đến Stuttgart trong quá trình thiết kế và thi công. Họ đã cử Alfred Roth, một trong hai nhân viên của mình, đến công trường làm kiến trúc sư nhà ở; hội đồng thất vọng với đề xuất thiết kế ban đầu không chỉ từ Le Corbusier và Pierre Jeanneret mà còn từ các kiến trúc sư khác. Các đề xuất vượt ngân sách và vi phạm nguyên tắc khi chiếm nhiều không gian hơn dự định khiến Le Corbusier và Pierre Jeanneret phải thiết kế lại một căn nhà thành hai ngôi nhà dính liền trên cùng diện tích đất để giảm 30-40% diện tích xây dựng; hai khu này sau được gọi là Nhà 14 và 15. Mặc dù Deutscher Werkbund đánh giá cao những ngôi nhà nhỏ hơn nhưng vẫn chưa hài lòng nên đã thuyết phục rằng chỉ cần một đơn vị nhà ở; tuy nhiên, Le Corbusier kiên quyết không thương lượng vì ông có tiếng nói mạnh mẽ hơn với hội đồng so với những người khác do Mies lo ngại ông sẽ rút khỏi dự án nếu bị ràng buộc quá nhiều.

Cả hai cấu trúc nhà đều sử dụng bê tông gia cố để thể hiện những luận điểm trong tuyên ngôn 5 điểm của Le Corbusier, bao gồm pilotis nâng công trình lên khỏi mặt đất, vườn trên mái, mặt bằng tự do, cửa sổ dài và mặt đứng tự do; một đổi mới quan trọng là không gian sống mở và linh hoạt có thể chia nhỏ thành nhiều khoang ngủ với vách ngăn trượt và giường ngủ có thể kéo ra từ tủ quần áo lớn tích hợp sẵn. Đối với triển lãm, việc có hai đơn vị nhà với mặt bằng tương tự vừa làm không gian sống ban ngày vừa cho ban đêm là một thực tế thú vị nhưng ý định này đã bị lãng quên và không được giới thiệu trong buổi khai mạc triển lãm Die Wohnung; đáng tiếc là Le Corbusier và Pierre Jeanneret cũng không có mặt ngày hôm đó.

Cấu trúc nhà gồm có 3 tầng. Cả hai đơn vị được sắp xếp gần như đối xứng và mỗi bên được phục vụ riêng bởi một cầu thang trung tâm được xây bên ngoài. Ở lối vào tầng trệt là dãy trụ đỡ cho khối nhà ở trên. Bên trong là sảnh vào có phòng đựng áo choàng, buồng đốt, hầm than, phòng giặt ủi, phòng người giúp việc và kho lưu trữ. Tầng tiếp theo là tầng sinh hoạt. Ở đây có phòng ăn được đặt phía sau cầu thang, còn nhà bếp và nhà tắm nằm ở rìa phía xa.  Phần lớn mặt bằng được lấp đầy bởi không gian nghỉ ngơi và sinh hoạt rộng rãi, thoải mái với ánh sáng tự nhiên dồi dào nhờ vào cửa sổ băng trên mặt tiền. Tầng mái gồm có một sân vườn ngoài trời và sân thượng tắm nắng. Ngoài ra, một điểm đáng lưu ý là thư viện và khu học tập được giấu sau các cầu thang; nhờ vào vị trí của phòng nên người dùng có thể làm việc đến đêm muộn mà không làm phiền đến người ở tầng bên dưới.

Trong số 21 thiết kế của 17 kiến trúc sư, Nhà 14 và 15 thu hút sự chú ý đặc biệt với cả khen ngợi lẫn phê bình. Dù các kiến trúc sư nỗ lực tạo mô hình nhà ở tiên tiến, nhiều nhà phê bình thấy chúng thiếu thực tế. Ví dụ, hành lang hẹp chỉ rộng 69. 85 cm gây bất tiện, phòng người giúp việc quá nhỏ không thể sử dụng được. Erna Meyer cho rằng thiết kế của Le Corbusier và Jeanneret là tệ nhất dự án; bà thất vọng hỏi “ông ta nghĩ kiến trúc kỹ sư là như thế này sao?” Một số khác cho rằng cửa sổ lớn phù hợp khí hậu Địa Trung Hải hơn Stuttgart. Sau Thế chiến II, nhà Weissenhof-Siedlung xuống cấp nhưng nhờ phục hồi đã trở thành di tích lịch sử. Đặc biệt, Nhà 14 và 15 giờ là bảo tàng để du khách tìm hiểu giai đoạn phát triển này cũng như tham quan nội thất theo bản vẽ ban đầu. Le Corbusier coi kiến trúc phải chính xác như ô tô hay máy bay; Nhà 14 và 15 phản ánh nguyên lý đó dù bị coi thiếu thực tế nhưng Triển lãm Die Wohnung vẫn mang lại bài học về phong cách Hiện đại và định hình Phong cách Quốc tế giữa tuyên ngôn “Vers une Architecture” (1923) và Villa Savoye (1931), đánh dấu bước đầu cho tầm nhìn tương lai kiến trúc cách mạng của Le Corbusier.