Cải tạo nhà cũ theo hướng tối ưu thông gió và ánh sáng là một thách thức lớn với những ngôi nhà ống nằm giữa lòng đô thị – và Vung Tau House là một minh chứng điển hình. Ngôi nhà được xây dựng trên khu đất có dạng nhà ống điển hình, với hai mặt bên và phía sau đều bị vây kín bởi tường của các nhà lân cận, gây cản trở nghiêm trọng đến khả năng lấy sáng và thông gió tự nhiên. Mặt tiền lại hướng về phía Tây, phải đối mặt trực tiếp với ánh nắng nhiệt đới gay gắt vào buổi chiều – điều thường gây ra cảm giác bức bối, khó chịu cho cư dân.

Dù gặp phải những thách thức này, gia chủ – một người Việt yêu thiên nhiên – vẫn mong muốn cải tạo không gian sống cũ thành một ngôi nhà thoáng đãng, có khả năng chống nóng hướng Tây hiệu quả, đồng thời tích hợp cây xanh vào bên trong để mang lại cảm giác thư thái và gần gũi với thiên nhiên. Đây chính là tiền đề để nhóm thiết kế đưa ra những giải pháp kiến trúc linh hoạt, biến hạn chế thành điểm mạnh và tạo ra một công trình vừa đảm bảo tiện nghi sinh hoạt, vừa đáp ứng tiêu chí bền vững trong thiết kế đô thị.

Thông tin dự án:

Tên công trình:Vung Tau House

Địa chỉ:Đường 30-4, phường 9, Tp.Vũng Tàu

Diện tích xây dựng (m2):125m2

Năm hoàn thành:2024

Theo thống kê, ở Việt Nam, có khoảng 80% nhà ở được xây dựng theo hình thức nhà ống (còn gọi là Tube house). Những công trình này thường được xây dựng trên các lô đất hình dải, rộng từ 4-8 mét, sâu khoảng 20 mét, cao từ 4 – 6 tầng. Kiểu nhà này không có tường chung, xây dựng rất sát nhau, tạo thành một cấu trúc đô thị dày đặc. Nhà ống chỉ có mặt tiền mở ra đường phố, 3 mặt còn lại kín đáo, khiến việc tiếp nhận ánh sáng tự nhiên và thông gió trở thành thách thức chính trong thiết kế.

Từ những hạn chế của hình thức kiến trúc nhà ống, công ty Sanuki Daisuke architects đã phát triển kiểu mẫu mô hình mặt cắt phân chia không gian sống thành các khối riêng tư kín; các không gian chung mở, phù hợp với khí hậu Việt Nam nhằm tăng cường ánh sáng tự nhiên và thông gió. Nhóm KTS khi thực hiện dự án mong muốn, trong trong bối cảnh các khu đô thị thấp tầng, mật độ cao ở Việt Nam, việc biến đổi không gian sống tối tăm thành nơi sáng sủa và thoáng đãng là rất quan trọng.

Vung Tau House là một ngôi nhà ống điển hình ở đô thị Việt Nam

Bản vẽ mặt cắt thể hiện phân chia công năng trong công trình

Cải tạo nhà cũ theo hướng thiết kế thông minh đã mở ra những giải pháp sáng tạo cho nhà phố trong đô thị chật chội. Ngôi nhà này được khéo léo thiết kế để tận dụng tối đa “khoảng trống” còn sót lại giữa các ngôi nhà lân cận, biến một không gian tưởng chừng như vô ích thành một tác phẩm kiến trúc độc đáo và đầy chức năng. Tầng 1 đóng vai trò là nền tảng vững chắc, nơi bố trí các phòng giải trí và không gian riêng tư, mang đến sự cân bằng giữa sinh hoạt chung và riêng cho cả gia đình.

Từ tầng 2 trở lên, các tấm sàn mở được chèn vào một cách linh hoạt, giúp tối ưu không gian sử dụng và tạo cảm giác rộng rãi, thoáng đãng hơn so với diện tích thực. Đặc biệt, phần mái và mặt tiền của ngôi nhà được che phủ bằng hệ lam thép nhẹ hiện đại, không chỉ tăng cường tính thẩm mỹ kiến trúc mà còn có vai trò điều tiết ánh sáng tự nhiên, giúp giảm thiểu nhiệt và tiết kiệm năng lượng. Thiết kế này là minh chứng rõ ràng cho tư duy vượt giới hạn truyền thống trong cải tạo nhà cũ, nơi vật liệu hiện đại và công nghệ xây dựng tiên tiến được ứng dụng để mang lại không gian sống chất lượng giữa lòng đô thị.

Các tấm sàn có độ cao và độ sâu khác nhau tùy thuộc vào từng vị trí, từ đó tạo ra nhiều không gian đa dạng từ sự chồng chéo của chúng.

Đặc biệt, ở mặt tiền, tấm sàn lùi vào một khoảng lớn tạo ra một sân vườn ba chiều rộng rãi với khoảng giếng trời liên tục từ tầng một, kết hợp với khoảng thông tầng ở phía sau tạo nên lối đi cho những làn gió biển mát mẻ thổi vào nhà.

Hệ mái với những ô thoáng cung cấp gió và ánh sáng giúp khu vườn xanh phát triển tươi tốt

Khu vườn phía trước được bao phủ bởi cây cối và các lam che nắng với nhiều kích cỡ, đóng vai trò như một vùng đệm cho mặt tiền phía Tây, cho phép ánh sáng chiếu vào ngôi nhà, đồng thời ngăn ánh sáng trực tiếp chiếu vào phòng. Hệ lam che nắng được tạo ra từ các tấm thép có nhiều góc độ khác nhau, xếp chồng lên nhau, tạo nên những họa tiết bóng đổ đa dạng theo từng thời điểm trong ngày.  Đây là một đề xuất về nhà ở gắn liền với không gian ngoài trời trong bối cảnh đô thị đông đúc tại Việt Nam.

Cây cối và khu vườn có thể được nhìn thấy từ bất cứ đâu trong nhà, các phòng khách/phòng ăn và phòng ngủ từ tầng 2 đến tầng 4 được kết nối chặt chẽ với khu vườn phía trước thông qua các vách ngăn di động như cửa trượt và cửa xếp.

Cây Ngọc lan hoa trắng, cao khoảng 10m, được trồng ở giếng trời của khu vườn phía trước, bao quanh bởi hệ thống lưu thông gồm cầu thang và cầu nối.

Dự án tập trung khai thác các mảng ánh sáng tự nhiên, sự chuyển tiếp trong không gian sống hiện đại. Ánh sáng được thiết lập có chủ đích với các vùng trực tiếp và gián tiếp, ngăn cách không gian thành các thành phần khác nhau tạo ra một môi trường yên bình và thân thuộc với bầu không khí của các không gian nhà ở truyền thống Á Đông.