Siêu đô thị hóa là khi quá trình đô thị hóa phát triển nhanh chóng và không kiểm soát. Mặc dù đô thị hóa có thể thúc đẩy sự phát triển, nhưng siêu đô thị hóa lại không chắc mang lại kết quả tốt như vậy đâu.

ĐÔ THỊ HÓA NHƯ MỘT SẢN PHẨM PHỤ

Thời gian chẳng chờ đợi ai cả. Cùng với thời gian trôi qua, mọi thứ cũng thay đổi. Thế giới không ngừng phát triển và các thành phố xung quanh ta cũng vậy. Đô thị hóa chủ yếu là việc người dân chuyển từ nông thôn ra thành thị. Việc này bị ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố như chất lượng nguồn lực và các khía cạnh kinh tế, xã hội, văn hóa. Khi người dân di chuyển đến những khu vực mới, điều đó dẫn đến sự thay đổi về nhân khẩu học và các yếu tố khác nữa. Đô thị hóa chính là kết quả của sự mở rộng đô thị về mặt không gian – một điều không thể tránh khỏi mà thôi!

Sự chuyển dịch gia tăng của dân số đến các khu vực đô thị. ©TonyV3112 /Shutterstock

SIÊU ĐÔ THỊ HÓA LÀ GÌ?

Siêu đô thị hóa là khi quá trình đô thị hóa phát triển nhanh chóng và không kiểm soát được. Đô thị hóa thường giúp một khu vực phát triển, nhưng siêu đô thị hóa thì không hẳn mang lại kết quả tốt như vậy. Các thành phố lớn trên thế giới đang bị quá tải dân số vì dòng người di cư từ nông thôn đổ về. Càng nhiều người, nhu cầu về tài nguyên càng tăng mà có thể các thành phố chưa sẵn sàng đáp ứng đủ. Một lý do chính khiến mọi người rời quê lên thành phố là do thất nghiệp. Với vô số cơ hội mới mở ra ở các khu vực đô thị, dân nông thôn dễ dàng bị thu hút để chuyển đến sống ở đó. Quá trình này làm xáo trộn sự phát triển và quy hoạch của các khu vực đô thị, và sự xáo trộn này được gọi là siêu đô thị hóa hoặc đô thị hóa quá mức.

KẾT QUẢ CỦA SIÊU ĐÔ THỊ HÓA

Đường chân trời toàn cầu dần trở nên đồng nhất. 

Sự trỗi dậy của kiến trúc đương đại/doanh nghiệp 

Với dòng người đổ về không ngừng, các thành phố lớn đều đang chứng kiến tình trạng thiếu nhà ở. Để cung cấp chỗ ở và nơi làm việc cho một cộng đồng đông đảo, kiến trúc hiện đại hoặc các tập đoàn được coi là cách dễ dàng để giải quyết vấn đề. Những tòa nhà cao tầng mọc lên ngày càng nhiều trên bầu trời của các thành phố lớn để đáp ứng nhu cầu dân số tăng nhanh. Tuy nhiên, với sự phát triển của kiến trúc đô thị, bối cảnh lịch sử của những thành phố này đang bị đe dọa. Mỗi công trình thương mại cao tầng mới xây dựng đều thu hút sự chú ý của cư dân khiến những công trình có giá trị lịch sử dần mất đi vị thế trong không gian đô thị.

Tác động sinh thái của quá trình đô thị hóa quá mức ở Trung Quốc. ©Lintao Zhang/Getty Images

Tác động sinh thái

Siêu đô thị hóa đang ảnh hưởng trực tiếp hoặc gián tiếp đến môi trường xung quanh chúng ta. Đã có những dấu hiệu suy thoái sinh thái khi áp lực lên các khu công nghiệp tăng lên. Việc đô thị hóa nhanh chóng ở các thành phố lớn đã làm thay đổi đáng kể cách sử dụng đất và che phủ đất, tác động đến hệ sinh thái và các dự án bảo tồn trong tương lai. Nó cũng ảnh hưởng mạnh đến chất lượng không khí, nước và tiếng ồn mà chúng ta phải chịu đựng hàng ngày. Với sự phát triển công nghiệp và thương mại ngày càng tăng, ô nhiễm từ xe cộ, không khí, tiếng ồn và nước diễn ra ở quy mô lớn hơn nhiều so với trước đây.

Không chỉ dừng lại ở đó, việc mở rộng đô thị còn tạo ra áp lực đối với phân phối tài nguyên nước, ảnh hưởng tới nguồn cung cấp nước cho mỗi người dân. Nó cũng tác động tới mực nước ngầm và khí hậu của các khu vực đô thị. Cùng với sự gia tăng của cao ốc là việc sử dụng vật liệu xây dựng không bền vững nhiều hơn, làm cản trở khí hậu khiến cho thành phố phải đối mặt với nhiệt độ khắc nghiệt hơn nữa.

BIỆN PHÁP KHẮC PHỤC VÀ LỢI ÍCH CỦA SIÊU ĐÔ THỊ HÓA

Kết hợp các chiến lược kiến ​​trúc bền vững vào công trình. 

Tiếp cận kiến ​​trúc bền vững

Mục tiêu chính của các khu vực đô thị đang phát triển là kết hợp thiết kế thụ động và cách tiếp cận bền vững cho các dự án kiến trúc tương lai. Hiểu rõ quy hoạch đô thị bền vững và thiết kế thành phố để ưu tiên bảo vệ khí hậu là điều cực kỳ quan trọng. Việc thêm vào những yếu tố như mặt nước lớn và không gian xanh sẽ giúp giảm hiệu ứng đảo nhiệt đô thị ở các thành phố lớn. Khi cải thiện môi trường sống, người dân sẽ có chất lượng cuộc sống tốt hơn. Để đạt được điều này, cần đầu tư vào kiến trúc xanh thân thiện với sinh học, ngành công nghiệp bền vững, quản lý nước và tái chế.

Có các chiến lược quản lý tài nguyên nước. 

Quản lý tài nguyên

Xét về việc di cư chủ yếu để tìm kiếm cơ hội và nguồn lực tốt hơn, mấy ông bà ở thành phố cần chú ý đến nhu cầu của người dân. Đổi mới và công nghệ giúp mọi người tiếp cận nhiều tiện nghi mà vùng quê không có, nhưng việc chia sẻ tài nguyên một cách bền vững sẽ giúp ai cũng được hưởng chút ít những tiện ích này. Những mô hình sáng tạo hoàn thiện sẽ giảm áp lực lên môi trường và tạo ra sự cân bằng giữa những gì có sẵn với những gì thực sự cần thiết cho mọi người.

Tăng cơ hội việc làm cho lượng dân số di cư.

Lợi ích của Siêu đô thị hóa

Quá trình đô thị hóa nhanh chóng đã tạo ra một nền văn hóa đa dạng, nơi con người từ nhiều nơi tụ họp lại với nhau. Điều này không chỉ làm phong phú thêm lối sống của các thành phố mà còn tăng cường sự kết nối giữa khu vực thành thị và nông thôn. Dân số ngày càng đông góp phần tạo nên lực lượng lao động lớn mạnh, thúc đẩy sự phát triển công nghiệp của đất nước. Đô thị hóa cũng mang đến nhiều cơ hội việc làm mới để đáp ứng nhu cầu xã hội đang gia tăng.

Tuy nhiên, bên cạnh những lợi ích đó, chúng ta cũng phải đối mặt với những thách thức như thay đổi nhân khẩu học liên tục, mở rộng đô thị quá mức và thiếu hụt tiện nghi cơ bản. Đây là vấn đề toàn cầu cần được giải quyết triệt để. Việc hiểu rõ từng khu vực đô thị sẽ giúp phân tích và đưa ra giải pháp hiệu quả cho từng vấn đề cụ thể.

Dù sự thay đổi trong môi trường đô thị là điều không thể tránh khỏi, nhưng phát triển có kiểm soát chính là chìa khóa để giải quyết mọi vấn đề này một cách bền vững hơn.

Địa chỉ: 63/20 Lê Lai, Phường 3, Quận Gò Vấp, TP.HCM
Điện thoại: 0587878388
Email: akitek.vn@gmail.com
Website: akitek.vn
Akitek.vn là đơn vị hàng đầu chuyên tư vấn thiết kế kiến trúc, kết cấu MEP và thi công nội thất, thiết kế thi công các công trình biệt thự, nhà phố, căn hộ, chung cư và đặc biệt thiết kế trang trí văn phòng, showroom, nhà hàng, khách sạn…

Nguồn: Siêu đô thị hóa là gì?