Ngôi nhà giữa đảo Phú Quốc có hệ thống trữ nước mưa quanh năm

Cải tạo nhà cũ trên đảo Phú Quốc không chỉ là việc làm mới không gian sống, mà còn là cách để tái thiết một lối sống bền vững giữa bối cảnh môi trường tự nhiên ngày càng bị đe dọa. Dự án bắt đầu từ câu chuyện của một cặp vợ chồng trẻ – những cư dân sinh sống lâu dài trên đảo. Họ chia sẻ mối lo chung của nhiều người dân địa phương: tình trạng thiếu nước ngọt ngày càng trầm trọng do sự phát triển du lịch quá mức, khiến nguồn nước ngầm bị khai thác cạn kiệt.

Thông tin dự án:

Địa chỉ: An Thới, Phú Quốc, Kiên Giang, Việt Nam

Diện tích khu đất (m2): 765 m2

Diện tích sàn (m2): 152 m2

Năm hoàn thành: 2024

Cải tạo nhà cũ tại Phú Quốc đối mặt với những thách thức khí hậu đặc thù, trong đó nổi bật là nồng độ muối cao trong không khí và những trận mưa lớn kèm gió mạnh thường xuyên. Những yếu tố này khiến các công trình xây dựng tại đây nhanh chóng xuống cấp – tường bị ngấm nước, bề mặt bong tróc, vật liệu rỉ sét hoặc mục nát chỉ sau vài mùa mưa. Xuất phát từ thực tế đó, gia đình mong muốn một phương án cải tạo nhà cũ vừa có chi phí hợp lý, vừa đáp ứng được các tiêu chí về độ bền, khả năng chống chịu khí hậu, đồng thời hướng đến lối sống sinh thái và tiết kiệm tài nguyên.

Trong quá trình cải tạo nhà cũ, nhóm thiết kế đã đề xuất một giải pháp kiến trúc tối giản với điểm nhấn là một mái nhà lớn duy nhất, bao phủ toàn bộ không gian sinh hoạt phía dưới. Đây không chỉ là yếu tố tạo hình mang tính biểu tượng mà còn là giải pháp kỹ thuật tối ưu cho điều kiện khí hậu đặc thù tại Phú Quốc. Mái nhà được thiết kế với độ dốc và hướng đón mưa phù hợp, giúp thu tối đa lượng nước mưa vào các bể chứa lớn đặt khéo léo quanh khu vườn.

Hệ thống thu nước mưa về các bể chứa lớn đặt xung quanh vườn, qua hệ thống lọc và đưa vào sử dụng cho sinh hoạt, một phần được dành để tưới cây

Trong dự án cải tạo nhà cũ, phần mái lớn không chỉ đóng vai trò thu nước mà còn được thiết kế khéo léo để tạo nên một khoảng hiên rộng chạy dọc xung quanh ngôi nhà – một không gian đệm thông minh giữa bên trong và bên ngoài. Hàng hiên này là giải pháp khí hậu hiệu quả, giúp ngăn ánh nắng chiếu trực tiếp vào tường nhà, từ đó giảm nhiệt độ bên trong và tiết kiệm năng lượng làm mát.

Đồng thời, hiên nhà còn đóng vai trò như một lớp chắn linh hoạt chống lại những đợt gió mạnh và mưa hắt – hiện tượng thường xuyên xảy ra trong điều kiện thời tiết có độ ẩm và muối cao như ở đảo Phú Quốc. Đây là một chi tiết thiết kế nhỏ nhưng đóng góp lớn vào độ bền vững và tuổi thọ công trình, thể hiện tinh thần của một cuộc cải tạo nhà cũ mang tư duy sinh thái và thích ứng khí hậu.

Không gian dưới mái hiên này là một vòng tròn khép kín quanh nhà cũng là nơi diễn ra những hoạt động sống bất ngờ và thú vị, đóng vai trò như một không gian đệm kết nối con người với thiên nhiên xung quanh, kết nối con người với nhau. Không gian được thiết kế giật cấp theo địa hình thoải dốc của khu đất nối tiếp với khoảng sân nhỏ như giếng trời với không gian phòng khách, bếp và phòng ngủ làm cho không gian sống thêm phong phú. Đặc biệt, những thời khắc thú vị và giàu cảm xúc nhất chính là những thời điểm mưa, nắng cùng diễn ra xung quanh ngôi nhà.

Không gian dưới mái hiên thiết kế giật cấp theo địa hình thoải dốc của khu đất

Hành lang này hoạt động như một vùng đệm, bảo vệ các bức tường khỏi ánh nắng trực tiếp từ mặt trời giúp giảm nhiệt độ, che chắn gió mạnh và mưa

Việc lựa chọn các vật liệu như khung thép chịu lực, sàn gạch, gỗ, kính trong dự án này không chỉ đơn thuần là một quyết định ngẫu nhiên mà thể hiện sự cân nhắc kỹ lưỡng và toàn diện giữa ba yếu tố quan trọng: độ bền vững, chi phí hợp lý, và tính thân thiện với môi trường. Khung thép chịu lực mang lại khả năng chống chọi tốt trước điều kiện thời tiết khắc nghiệt của đảo Phú Quốc, đồng thời đảm bảo độ bền lâu dài cho công trình. Sàn gạch không chỉ dễ bảo trì mà còn giúp giảm nhiệt hiệu quả khi trời nắng nóng. Gỗ và kính được sử dụng không chỉ để tạo sự hài hòa với cảnh quan thiên nhiên xung quanh mà còn góp phần vào việc cách âm và cách nhiệt tuyệt vời. Tất cả lựa chọn này đều đặc biệt phù hợp với điều kiện khí hậu đặc thù của đảo Phú Quốc, nơi yêu cầu một giải pháp xây dựng vừa bền vững vừa thẩm mỹ.

Sơ đồ bố trí các loại cây bản địa

Cách thiết kế này đồng thời tạo ra không gian kết nối con người với thiên nhiên và môi trường xung quanh

Bằng cách giải quyết những nhu cầu cơ bản và kế thừa nhiều kỹ thuật phổ thông, đây không chỉ là một giải pháp thiết kế mà còn là một chiến lược toàn diện nhằm đạt được những yếu tố bền vững về môi trường. Thiết kế này không chỉ đảm bảo các giá trị cốt lõi nhất của sinh hoạt trong kiến trúc nhà ở mà còn mang lại sự hài hòa giữa con người và môi trường xung quanh. Với việc đề xuất những không gian kết nối giữa con người với tự nhiên, ngôi nhà trở thành một phần của cộng đồng nơi chốn, tạo ra một hệ sinh thái sống động. Những kiến trúc này làm nổi bật mối quan hệ tương hỗ và sự giao thoa giữa con người với thế giới tự nhiên, đem lại cảm giác thuộc về và gắn kết xã hội mạnh mẽ hơn.