Cải tạo nhà máy thành nhà ở: 10 công trình tiêu biểu thay đổi bộ mặt kiến trúc công nghiệp ở Tây Ban Nha

Để thực hiện chương trình chuyển đổi mục đích sử dụng đất tại Tây Ban Nha, nhiều nhà máy và xưởng công nghiệp đã xuống cấp và bị bỏ hoang từ lâu nay được cải tạo thành những ngôi nhà vừa hữu ích vừa thẩm mỹ, điều này không chỉ mang lại giá trị mới cho các công trình mà còn góp phần làm đẹp cảnh quan đô thị.

Do các quy định của nhà nước về môi trường, ô nhiễm tiếng ồn và sự bất ổn kinh tế đã khiến giá bất động sản trong thành phố tăng cao, nhiều cơ sở sản xuất ở đô thị phải di dời, để lại những mảnh đất bỏ hoang không còn sử dụng; điều này không mới lạ vì xảy ra ở nhiều thành phố trên thế giới. Chẳng hạn như New York vào những năm 70 đã chứng kiến cuộc khủng hoảng kinh tế dẫn đến việc đóng cửa nhiều nhà máy và nhà kho tại Soho, nhưng các nhà phát triển công trình cùng kiến trúc sư đã hồi sinh khu vực này thành khu dân cư sôi động hơn bằng cách tận dụng ánh sáng và chức năng linh hoạt của đất đai. Những tòa nhà dân cư giá rẻ thường dành cho nghệ sĩ và thợ thủ công cần không gian rộng rãi cho công việc của họ, điển hình là Andy Warhol với studio The Factory tại một xưởng mũ bỏ hoang ở NYC. Để minh họa chiến lược hồi sinh cơ sở bị bỏ hoang thành không gian sống tiện nghi theo xu hướng kiến trúc đương đại, dưới đây là 10 công trình tiêu biểu ở Tây Ban Nha.

1. The Factory (San Justo Desvern /1973 – 1975)

Năm 1973, kiến trúc sư Ricardo Bofill phát hiện một nhà máy xi măng bị bỏ hoang trong khu công nghiệp và nhanh chóng quyết định biến nơi này thành trụ sở chính của studio Taller de Arquitectura cũng như chỗ ở cá nhân; quá trình cải tạo kéo dài hai năm từ 1973 đến 1975 mới hoàn tất, ban đầu nó chỉ là một đống đổ nát với cầu thang không vững chắc, những mảnh sắt treo lơ lửng và bê tông cốt thép nứt rỉ.

Quá trình chuyển đổi bắt đầu bằng việc phá bỏ một số cấu trúc cũ, không gian được làm sạch bằng xi măng và trang trí cây cảnh, tầng hầm giữ lại và chuyển thành văn phòng làm việc, phòng thí nghiệm cùng mô hình; với sự thành công của cải tạo này, công trình minh chứng cho sự sáng tạo tuyệt vời của kiến trúc sư khi điều chỉnh bất kỳ không gian nào thành nơi mới tiện nghi và nổi bật hơn.

2. Nhà ở cải tạo Sabadell ( Sabadell / 2007)

Ban đầu, đây là nhà máy cũ mang tên Planell, được xây dựng từ đầu thế kỷ XX tại góc đường Turull và Riego; đến năm 2007, KTS Cruz y Ortiz Arquitectos đã khôi phục tòa nhà công nghiệp này và bổ sung một tầng mới để chuyển đổi thành khu dân cư với 16 căn hộ cùng bãi đậu xe.

Với sự sáng tạo và linh hoạt, kiến trúc sư đã quyết định nâng cấp toàn bộ công trình bằng cách kết hợp hài hòa giữa cái cũ và cái mới; quá trình này vừa bảo tồn cấu trúc cũ vừa chuyển đổi và bổ sung một số khu vực để hoàn thiện công trình một cách xuất sắc.

3. Ngôi nhà gia đình (Tárrega / 2012)

Đây là công trình cải tạo toàn bộ tòa nhà nằm ở thị trấn Tarrega, được chuyển đổi từ nhà kho trở thành một ngôi nhà. Vốn có kết cấu đơn giản, vì nó là một nhà máy cũ. Bên trong tòa nhà nổi bật với không gian rộng mở, không có vách ngăn cao khoảng 7m, đến gần 9m ở đỉnh mái.

Kế hoạch chuyển đổi của công trình này được đề xuất cải tạo hoàn toàn tòa nhà, sửa chữa cấu trúc và khôi phục lại mái nhà. Tuy vậy kết cấu không gian mở vẫn được giữ lại như ban đầu của nó.

4. Nhà ở Industrial Loft Grober (Barcelona / 2014)

Nằm ở quận Gràcia ở Barcelona, nhà máy dệt Grober trước đây vốn có kết cấu đơn giản, chỉ là một không gian mở, rộng lớn. Khi bắt tay vào quá trình cải tạo, yêu cầu của công trình này là nhằm giữ được tính cách trang nhã và cởi mở, không cho thêm yếu tố không gian trong nhà nếu không cần thiết và duy trì sự thân mật nhất định.

Chính vì vậy, KTS đã quyết định tạo ra một khu vực sống hoàn toàn mở, tận hưởng những lợi thế mà không gian gác xép mang lại là chiều cao lớn và được kết nối trực quan với toàn bộ không gian rộng lớn. Nhưng đồng thời, cũng tạo ra một khu vực nghỉ ngơi riêng tư, bao gồm hai phòng ngủ và một phòng tắm chính, được giới hạn bởi gác lửng và ngăn cách bởi một thư viện.

5. Cải tạo nhà ở Gràcia (Barcelona / 2017)

Được tìm thấy nằm giữa hai bức tường bên trong khu phố Gràcia của Barcelona, công trình có cấu trúc 2 tầng này ban đầu là một nhà kho được xây dựng vào những năm 1960. Do là một nhà kho nên vốn tòa nhà được xây dựng với tường chịu lực theo chu vi, dầm sắt chính và phụ, ốp bằng gạch men. Mục tiêu của công trình là biến không gian công nghiệp lạnh lẽo này trở thành một ngôi nhà dân cư đầy ấm áp và thân thiện.

Vì vậy, KTS đã quyết định chia ngôi nhà thành 2 phần. Trước hết không gian phòng tắm, không gian lưu trữ được tận dụng ánh sáng từ các hàng hiên ở tầng trệt. Thứ 2, nhà bếp và phòng khách được bố trí ở tầng 1. Không gian vườn và cây cảnh cũng được KTS lưu tâm nhằm tạo ra một cảnh quan tự nhiên, gần gũi và ấm cúng cho gia đình nhỏ.

6. Công trình cải tạo Pilarica (Madrid / 2019)

Pilarica là một dự án nhằm tái kích hoạt không gian công trình trong khu đô thị của thành phố Madrid. Với mong muốn bảo tồn không gian công nghiệp này của thành phố, các KTS đã quyết định chuyển đổi mục đích sử dụng. Đó là cải tạo một phần khu công nghiệp thành khu nhà ở kết hợp sản xuất công nghiệp, là sự kết hợp giữa không gian công cộng và riêng tư, không gian sản xuất và không gian ở.

Họ đã tiến hành cải tạo tòa nhà bằng việc phá bỏ một số phần công trình cho hoạt động sản xuất trước đây, cũng như phân bổ không gian để thúc đẩy các mục đích sử dụng cho không gian ở. Đồng thời tiến hành lắp đặt thêm 2 mô-đun với 2 chức năng và ở 2 khu vực khác nhau để phù hợp cho từng mục đích sử dụng.

7. Nhà ở xã hội mới (Barcelona / 2019)

Vẫn nằm trong chương trình chuyển đổi mục đích sử dụng cho các khu đất công nghiệp sản xuất cũ, tòa nhà kho của khu công nghiệp cũ Fabra & Coats ở Barcelona đã được chọn tiến hành cải tạo với kế hoạch biến nơi đây thành khu nhà ở xã hội bao gồm 46 căn hộ 2 phòng ngủ.

Việc xây dựng mới là bằng cách lắp ghép, gỗ được sử dụng ở tất cả các dạng của nó: rắn, kết tụ, nhiều lớp… Các vật liệu được liên kết chặt chẽ với nhau một cách bền bỉ.

8. Studio và không gian nhà ở cho một gia đình (La Bisbal del Ampurdán / 2019)

Ban đầu là một nhà máy sản xuất socola nằm ở trên một dãy phố ngay trung tâm đô thị của thị trấn nhỏ La Bisbal từ cuối thế kỷ 19, sau đó công trình được điều chỉnh chuyển đổi thành một studio và không gian nhà ở cho một gia đình đặc biệt yêu thích kết cấu ban đầu của tòa nhà này.

Kế hoạch đề xuất một giải pháp nhằm bảo tồn tối đa không gian đẹp đẽ ban đầu của tòa nhà, đồng thời thực hiện một số sửa đổi để phù hợp hơn với chức năng nhà ở, phục vụ cho nhu cầu sinh hoạt và làm việc của gia đình.

9. Công trình nhà ở La Nave Refurbishment (Madrid / 2019)

Là một xưởng in trước đây với 227 m2, mặt tiền 34 m2, La Nave là sự biến đổi từ không gian công nghiệp cũ trở thành một căn nhà gia đình ấm áp. Tuy nhiên, phong cách ngôi nhà vẫn mang hơi hướng như một chuỗi liên tục, không có nhiều biến đổi giữa không gian làm việc và giải trí gia đình.

Đây được xem là kết quả của một quá trình sáng tạo tập trung vào việc sử dụng các vật liệu địa phương và hệ thống xây dựng liên kết với thủ công.

10. Công trình Rec House (Igualada / 2020)

Rec là khu phố đang chuyển đổi từ không gian công nghiệp cũ thành nơi có các công trình sáng tạo, phục vụ tổ chức sự kiện nghệ thuật, văn hóa và ẩm thực; dự án tập trung cải tạo hai tòa nhà gồm một xưởng dệt may nhỏ và một ngôi nhà cuối thế kỷ XIX tại khu Rec ở Igualada gần Barcelona.

Dựa trên công việc phá dỡ, gia cố, tái chế và định giá các tòa nhà được làm bằng các vật liệu đơn giản, phổ biến, một không gian có chiều cao gấp đôi đã được tạo ra ở tầng trệt của ngôi nhà, với gác lửng đựng sách và lò sưởi mở lớn. Ở tầng đầu tiên, dành cho phòng trẻ em, một không gian trung gian lớn đã được tạo ra xung quanh phần còn lại của sân thông gió cũ. Và ở tầng trên, một căn phòng rộng rãi đã được tạo ra với một vỉa hè. Mặt tiền, nơi thể hiện các vật liệu và giai đoạn xây dựng khác nhau, kết hợp với một bức tranh tường của nghệ sĩ Btoy, giúp củng cố đặc điểm văn hóa của khu phố.

CÔNG TY AKITEK VIỆT NAM 

AKITEK.vn – Nét vẽ từ tâm, nâng tầm cuộc sống

• Văn phòng: 63/20 Lê Lai P3. Gò Vấp, TPHCM 
• Hotline: 0916.961.139
• Email: akitek.vn@gmail.com
• Website: akitek.vn