Xu hướng kiến trúc xanh đang ngày càng phổ biến trong thiết kế nhà ở và công trình công cộng tại các khu đô thị mới, và điều này thật sự là một bước tiến tích cực. Nhưng mà, để kiến trúc xanh thực sự đi vào cuộc sống thì không chỉ có mấy ông đầu tư bất động sản hay giới kiến trúc sư lo đâu, mà còn cần cả chính quyền đô thị và mấy cơ quan quy hoạch cùng chung tay nữa.
Dự án Diamond Lotus Riverside (Thành phố Hồ Chí Minh) được thiết kế, xây dựng và vận hành theo tiêu chuẩn công trình xanh LEED, là một trong năm công trình xanh tốt nhất năm 2020 theo bình chọn của Hiệp hội Bất động sản Việt Nam. Nguồn: PHUC KHANG CORPORATION
Những con số khiêm tốn
Tại Việt Nam, xu hướng phát triển công trình xanh và kiến trúc xanh đã hình thành từ những năm đầu thế kỷ 21, hòa cùng xu thế toàn cầu. Kiến trúc xanh và công trình xanh về bản chất là tương đồng. Tuy nhiên, tiêu chí của công trình xanh mang tính định lượng, được xác định cụ thể bằng thuật toán và đo đếm qua số liệu nhờ vào máy móc cùng sự tiến bộ của khoa học công nghệ; trong khi đó, tiêu chí của kiến trúc xanh mang tính định tính, đề cao sự sáng tạo của kiến trúc sư thông qua việc sử dụng vật liệu thân thiện với môi trường (như gạch không nung, tre, gỗ…) kết hợp với nghệ thuật kiến trúc để đáp ứng các yêu cầu đặt ra (như năm tiêu chí Kiến trúc Xanh do Hội Kiến Trúc Sư Việt Nam đề xuất). Kiến trúc xanh còn có giá trị văn hóa (kế thừa và phát huy), xã hội và cộng đồng rất cao.
Trên thực tế, nhiều công trình được dán nhãn “xanh” nhưng không chứng minh được đóng góp tích cực cho môi trường hay xã hội. Nhiều dự án chỉ “xanh” bề ngoài bằng cách lạm dụng cây cối trên mái hoặc mặt tiền mà thiếu chăm sóc hợp lý. Ngoài ra còn có tình trạng lạm dụng thiết bị nhập khẩu đắt tiền gây tốn kém năng lượng mà không có giải pháp tổng thể hỗ trợ một môi trường sống thật sự “xanh”.
Khi lập dự án khu đô thị hay công trình bất kể quy mô nào; xây dựng ở vùng đồng bằng hay miền núi; nhiều kiến trúc sư luôn hướng đến kiến trúc xanh. Tuy nhiên trong hàng nghìn vạn công trình xây dựng trên cả nước trong 20 năm qua chỉ khoảng 400 được chứng nhận là công trình xanh theo Bộ Xây Dựng. Số lượng này rất khiêm tốn so với nhu cầu phát triển bền vững hiện nay.
Nước ta đang đô thị hóa nhanh chóng với gần 40% dân số sống tại đô thị. Theo đó kiến trúc đã góp phần tạo diện mạo mới cho đô thị văn minh hiện đại nhưng cũng đối mặt tác động biến đổi khí hậu như lũ lụt sóng thần… Đòi hỏi quản lý quy hoạch phải có biện pháp ứng phó chủ động kịp thời.
Mặc dù Chính phủ đã ban hành Quyết định số 567/QĐ-TTg ngày 28/4/2010 về chương trình phát triển vật liệu xây không nung đến năm 2020 nhưng việc thực thi vẫn gặp khó khăn do hạn chế từ sản xuất đến áp dụng thực tế như giá thành cao kỹ thuật đặc thù…
Vì vậy cần làm rõ để tháo gỡ những vấn đề này nhằm thúc đẩy sử dụng vật liệu xây dựng thân thiện hơn với môi trường trong tương lai gần.
Phát triển kiến trúc trong tầm nhìn dài hạn
Theo Định hướng phát triển kiến trúc Việt Nam đến năm 2030 và tầm nhìn đến năm 2050 đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, các công trình kiến trúc cần tuân thủ các tiêu chí về bảo vệ môi trường, cân bằng sinh thái, sử dụng hợp lý tài nguyên thiên nhiên, đất đai và nguồn nước, cũng như tiết kiệm năng lượng. Định hướng này đề ra nhiều nội dung cụ thể: Đối với khu vực đô thị, việc phát triển kiến trúc phải đảm bảo giữ gìn bản sắc và hài hòa với điều kiện tự nhiên, kinh tế, văn hóa – xã hội và môi trường; đồng thời phù hợp với trình độ khoa học kỹ thuật. Cần đảm bảo tính thống nhất trong quản lý từ không gian tổng thể đến không gian cụ thể của công trình kiến trúc; kết hợp hài hòa giữa quá khứ và hiện tại; có dự báo hợp lý cho tương lai nhằm phòng chống thiên tai, dịch bệnh và biến đổi khí hậu.
Để đạt được các mục tiêu trên, cần sớm rà soát đánh giá để nghiên cứu sửa đổi bổ sung hoàn thiện hệ thống pháp luật về kiến trúc nhằm đảm bảo tính đồng bộ và thống nhất đối với các văn bản pháp luật liên quan. Đồng thời cần tăng cường đào tạo nguồn nhân lực trong lĩnh vực kiến trúc, đặc biệt là nhân lực chất lượng cao để đáp ứng yêu cầu của cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0 trong hoạt động kiến trúc. Ngoài ra còn cần ưu tiên đầu tư vào nghiên cứu ứng dụng chuyển đổi số trong lĩnh vực này cùng với việc áp dụng các công nghệ kỹ thuật xây dựng theo xu hướng bền vững như công trình xanh thông minh tiết kiệm năng lượng tiên tiến hiện đại.
Địa chỉ: 63/20 Lê Lai, Phường 3, Quận Gò Vấp, TP.HCM
Điện thoại: 0587878388
Email: akitek.vn@gmail.com
Website: akitek.vn
Akitek.vn là đơn vị hàng đầu chuyên tư vấn thiết kế kiến trúc, kết cấu MEP và thi công nội thất, thiết kế thi công các công trình biệt thự, nhà phố, căn hộ, chung cư và đặc biệt thiết kế trang trí văn phòng, showroom, nhà hàng, khách sạn…
Nguồn: Yêu cầu cấp thiết của xã hội
